NÜFUS VE EKONOMİK FAALİYETLER
Bu sayfa “Görsel materyalleri ve verileri kullanarak dünyada nüfus ve ekonomik faaliyetlerin dağılışının nedenleri hakkında çıkarımlarda bulunur.” Kazanımına uygun olarak hazırlanmıştır.
İnsanların, dünyanın bazı bölgelerinde yoğun, bazı bölgelerinde ise seyrek olarak yaşamasının sebepleri neler olabilir? İnsanlık tarihi boyunca yaşam alanlarımız, ekonomik faaliyetlerimiz gelişim ve değişim göstermiştir.
"..İlk çiftçiler kanallar açmayı öğrendi, böylece ırmak taşkınlarında önce suyu tarlalara doğru
yönlendirebiliyor, sonra da toprakta tuz birikmesine engel olmak için tarlalardaki suyu boşaltabiliyorlardı. Irmakların uzağındaki tarım arazilerine su taşımak amacıyla kanal ağını yavaş yavaş genişlettiler. Köyler büyüdü, kentlere dönüştü..." Bu metnin yer aldığı kitabın yazarı siz olsaydınız, paragrafın baş ve son tarafını nasıl yazardınız? Niçin?
Her geçen gün çoğalarak dünyayı dolduran insanoğlu yaşam alanını genişletmiş ve konforlu bir hayat sürmeye başlamıştır. Ancak dünyanın her yerinde insanlar eşit oranda rahat bir yaşama kavuşamamıştır.
İnsanlar dünyanın nerelerinde yoğun olarak yaşamaktadırlar?
Dünyada nüfus dağılışının bölgeden bölgeye farklılık göstermesinin nedenleri nelerdir?
İklim, su kaynakları, toprak, yeryüzü şekilleri ve maden gibi doğal özellikler nüfus dağılışını nasıl etkiler?
Türkler, nüfus dağılışını değiştirecek şekilde, ne zaman Anadolu’ya göç etmeye başlamışlardır?
Kutup, çöl, dağ ve orman bölgelerinde neden nüfus dağılışı azdır?
Dünyadaki yer altı zenginlikleri, ekonomik faaliyetleri nasıl etkilemiştir?
Dünyada ekonomik faaliyetlerin dağılımındaki farklılıkların nedenleri nelerdir?
Günümüzde dünya ülkeleri neden; gelişmiş, gelişmekte olan ya da geri kalmış şeklinde nitelendirilmektedir?
Günümüzde insanlar, yaşamlarını sürdürebilmek için ne tür ekonomik faaliyetlerle meşgul olmaktadırlar?
Günümüzde geri kalmış olarak nitelendirilen ve önemli derecede açlık ve sağlık sorunlarının yaşandığı bölgeler nerelerdir, bu bölgelerde kimler yaşamaktadır?
Gelir seviyesi yüksek olan insanların yaşam kalitesi de yüksektir. Gelir seviyesi düşük olan insanlar ise temel ihtiyaçlarını karşılamakta bile zorlanırlar. Eğitim, sağlık, seyahat, eğlence gibi mkânlardan ise neredeyse hiç yararlanamazlar. İnsanların gelir seviyelerinin farklı olmasında hangi unsurların etkili olduğunu düşünüyorsunuz? Açıklayınız.
Nüfusun dağılışını ve ekonomik faaliyetleri etkileyen faktörler:
Dağlık ve yüksek alanlar az nüfuslu, ekonomik açıdan az gelişmişken kıyılarda ve düzlüklerde nüfus yoğundur.
Tarihî ve doğal güzellikleri olan bölgeler, ekonomik açıdan gelişmiştir.
Bazı bölgeler yer altı kaynakları açısından zengindir. Madenlere ve petrole sahiptir.
Sanayisi ileri düzeyde olan bölgelerin nüfusu yoğundur ve ekonomik açıdan gelişmiştir.
İnsanlar genellikle ılıman iklimin hüküm sürdüğü bölgelerde yaşamaktadırlar.
Bazı bölgeler önemli ticaret yolları üzerindedir. Bu bölgelerde nüfus yoğundur. Ekonomi gelişmiştir.
Yukarıdaki sebeplerden dolayı dünya üzerindeki yerleşim alanları ve nüfus yoğunluğu farklılık göstermektedir. Aşağıdaki tabloda verilen yerleri dünya fiziki haritası üzerinde bulup nüfusunun seyrekliği veya yoğunluğu hakkında yorumlarda bulununuz.
DÜNYA ÜZERİNDE SEYREK VE YOĞUN NÜFUSLU YERLER
Seyrek Nüfuslu Yerler
• Kutup bölgeleri
• Çöl bölgeleri
• Ekvator'da yüksek nem ve sıcaklık alanları
• Alpler, Himalaya dağları
• Kongo Havzası
Yoğun Nüfuslu Yerler
• İndus, Ganj, Fırat, Dicle, Nil nehirlerinin çevresi
• Japonya, Batı Avrupa ülkeleri, ABD'nin doğusu
• Güney Afrika Cumhuriyeti, Orta Doğu
• Türkiye'nin batısı, Hong-Kong
Bir ülkede nüfus dağılışının iklim ve yer şekillerine bağlı olması o ülkenin geri kalmışlığını, iklim ve yer şekillerinden bağımsız olması ise gelişmişliğini gösterir.
Nüfusun kalabalık olduğu ülkelerde ekonomik gelişmişlik söz konusu olmayabilir. Nüfusu az olan bir ülke ekonomik alanda daha gelişmiş olabilir. Örneğin Avrupa'da pek çok ülke az nüfusa sahip olmasına rağmen ekonomik alanda gelişmiştir.