OSMANLI'NIN SAVAŞTIĞI CEPHELER
Bu sayfa “20. Yüzyılın başında Osmanlı Devleti ve Avrupa ülkelerinin siyasî ve ekonomik yapısıyla I. Dünya Savaşı’nın sebep ve sonuçlarını ilişkilendirir.”
Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesi
XIX. yy. başlarından itibaren Avrupa’nın büyük devletleri Osmanlı Devleti’ni ‘’Hasta adam’’ olarak nitelendiriyorlar, parçalanması durumunda topraklarını paylaşmayı amaçlıyorlardı. Nitekim, İngiltere, Mısır’ı ve Kıbrıs Adası’nı, Fransa, Cezayir ve Tunus’u, İtalya, Trablusgarp’ı ve On İki Adaları, Rusya ise Kafkasya’yı ele geçirmişti. Ayrıca Rusya, Osmanlı Devleti’nin elinde bulunan boğazları ele geçirerek sıcak denizler diye tabir edilen Ege Akdeniz’e ulaşmak istiyordu. Birinci Dünya Savaşı öncesi Osmanlı tahtında V. Mehmet Reşat padişah olmasına rağmen yönetime İttihat ve Terakki Partisi hakimdi. Devlet adamlarının büyük bölümü savaşa girmeyi tehlikeli buluyorlardı. İtilaf Devletleri de Osmanlı Devleti’nin tarafsız kalmasını istiyordu. Osmanlı Devleti İtilaf devletlerine güvenemiyordu. Buna karşılık Almanya Osmanlı Devleti’nin kendi tarafında görmek istiyordu.
Almanya ile Osmanlı Devleti arasında iyi ilişkiler kurulmuştu. Almanya, Osmanlı Devleti’ni kendi yanında savaşa girmesini istiyordu. Böylece Osmanlı ordusundan istifade etmeyi düşünüyordu. Avrupa’nın en kalabalık ordularından birisi olan Türk ordusu modern silahlarla donatılarak Alman subayların sevk ve iradesine girecekti. Ayrıca Almanya Osmanlı Devleti’nin geniş topraklarında nüfuz sahibi olmak ve İngiltere’nin uzak doğu sömürgelerine giden yolları kapatmak istiyordu.
Osmanlı Devleti’nin yönetimini elinde tutan İttihat ve Terakki Partisi’nin ileri gelenlerinden Enver Paşa’nın etkisiyle Almanya ile Osmanlı Devleti arasında gizli bir anlaşma imzalandı. Enver Paşa Almanya’nın yanında savaşa girilirse Balkan Savaşlarında kaybedilen toprakların geri alınabileceğini, kapitülasyonların kaldırılabileceğini ve Kafkasya üzerinden Orta Asya’daki Türk dünyası ile birleşerek bir Türk birliğinin sağlanabileceğini düşünüyordu.
Osmanlı Devleti’nin durumunu göz önüne aldığınızda savaşa girmesini doğru buluyor musunuz? Neden?
Bu anlaşmaya rağmen Osmanlı Devleti savaşa girmeyi geciktiriyor Almanya ise bir an önce Osmanlı’yı savaşa dahil etmeye çalışıyordu. Akdeniz’de İngiliz donanmasından kaçan Goben ve Breslav adında iki Alman gemisi Osmanlı Devleti’ne sığındı.
Başta İngiltere ve Rusya olmak üzere İtilaf Devletleri, Osmanlı Devleti’nin bu gemileri Boğazlara almakla tarafsızlığını yitirdiğini belirterek 24 saat içinde bu gemilerin Türk karasuları dışına çıkarılmasını istediler. Aksi durumda Osmanlı Devleti’ne savaş ilan edeceklerini ifade eden sert bir nota verdiler.
Ancak Osmanlı Devleti bu gemileri karasuları dışına çıkarmadığı gibi satın aldığını ilan etti. Gemilere Yavuz ve Midilli adları verildi.
Bu gemilerin Alman komutanı Şouchon(Şöson)Osmanlı Devleti tarafından deniz kuvvetleri komutanı olarak görevlendirildi.
Gemiler Karadeniz’e açılarak Rusya’nın limanlarını bombaladı. Bu olay üzerine Rusya, İngiltere ve Fransa, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan ettiler. Osmanlı Devleti bir oldu bitti Almanya’nın yanında İttifak Devletleri safında savaşa dahil oldu.
Osmanlı Devletinin 1.Dünya savaşına girmesinin sebepleri
· Balkan ve Trablusgarp savaşlarında kaybedilen toprakları geri alma düşüncesi
· Alman hayranlığı ve Almanya’nın savaşı kesin kazanacağına inanılması
· İngiltere,Fransa ve Rusya’nın sömürgelerinde yaşayan Müslüman ülkeleri bağımsızlığına kavuşturma isteği
· İngiltere,Fransa ve Rusya’nın Osmanlı Devletine karşı düşmanca tavır takınmaları
· Goben(Yavuz),Breslav(Midilli) zırhlı gemilerinin Rus limanlarını topa tutması.
Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesinin Sonuçları
1.Yeni cepheler açılmıştır.
2.Savaş daha geniş alana yayılmış ve uzamıştır.
3.Almanya ve müttefikleri avantaj sağlamıştır.
4.İngiltere Kıbrıs’ı kendi topraklarına kattığını açıklamıştır.
5.Savaş Orta Doğu’ya kaymıştır.
6.Almanya Avrupa’da rahatlamıştır.
7.Gizli antlaşmalar gündeme gelmiştir.
8.İngiliz sömürge yolları tehlike altına girmiştir.
9.Rusya’nın İtilaf devletleri ile bağlantısı zedelenmiştir.
Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler
1914 yılı sonlarında savaşa dahil olan Osmanlı Devleti 1918 yılına kadar Birinci Dünya Savaşı’nda pek çok cephede savaştı.
Galiçya, Makedonya ve Romanya Cepheleri:
Osmanlı Devleti müttefiklerine yardım amacıyla asker gönderdiği bu cephelerde Rusya, Fransa ve Romanya ile savaştı.
Kanal Cephesi: Stratejik öneme sahip Süveyş Kanalı ve Mısır’ı geri almak böylece İngiltere’nin yardım aldığı Hindistan ile bağlantısını kesmek amacıyla İngiltere’ye karşı açıldı. İklim şartları, ulaşım imkanlarının yetersiz olması gibi sebeplerden Osmanlı ordusu yenildi ve geri çekilmek zorunda kaldı. Savaşı kazanan İngilizler Sina Yarımadasını ele geçirerek Suriye sınırına kadar ilerlediler.
Suriye-Filistin Cephesi: Süveyş Kanalı’ndan kuzeye doğru ilerleyen İngilizleri durdurmak amacıyla Osmanlı Devleti tarafından açıldı. Kuzey yönünde ilerleyen İngiliz ordusu Filistin ve Suriye’nin büyük bölümünü ele geçirdi. Bu cephede Mustafa Kemal Paşa, Alman general Limon Van Sanders komutasındaki Yıldırım ordularına bağlı 7.kolordu komutanı olarak görev yapıyordu. Emrindeki kuvvetlerle Halep’in kuzeyinde bir savunma hattı kurarak İngilizleri durdurdu.
Hicaz ve Yemen Cephesi: Osmanlı Devleti bu cephede Mekke ve Medine gibi kutsal yerleri korumak amacıyla hem İngilizlerle hem de İngilizlerin bağımsızlık vaadiyle iş birliği yaptığı bazı Arap kabileleriyle savaşmak zorunda kaldı. Osmanlı kuvvetleri yeterli yardım ulaşmamasına rağmen savaş sonuna kadar Medine’yi korumayı başardı.
Kafkas (Doğu)Cephesi: Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na katılmasıyla birlikte Rus kuvvetleri Erzurum ve Sarıkamış yönünde işgallere başladılar. Enver Paşa komutasındaki Türk ordusu Ruslara karşı taarruza geçti. Kafkas Cephesi’nde Rusya’nın ilerlemesini durdurmak ve Osmanlı Devleti üzerindeki emellerine son vermek, Orta Asya Türkleri ile birleşerek Rusya’yı savaş dışı bırakmak amaçlanmıştı. Bu cephede saldırı kış şartlarının en ağır geçtiği kasım-aralık aylarında yapıldı. Osmanlı ordusunun büyük bölümü hastalık, açlık, salgın hastalıklar ve soğuk hava yüzünden hayatını kaybetti. Bu durumu değerlendiren Ruslar saldırıya geçerek Doğu Anadolu bölgesinde önemli toprakları ele geçirdi. Rus işgalinden sonra bölgede görevlendirilen Mustafa Kemal Paşa, Muş ve Bitlis’i düşman işgalinden kurtardı.
Irak Cephesi: İngilizler tarafından açılan bir cephedir. İngiltere Ortadoğu petrol bölgesini ele geçirmeyi ve müttefiki olan Rusya’ya Kafkaslar üzerinden, yardım götürmeyi amaçlıyordu. Ayrıca bölge ele geçirilirse Osmanlı Devleti’nin İran’a girip Hindistan’daki İngiliz sömürgelerine ulaşması da engellenecekti. Osmanlı kuvvetleri bölgede geçici başarılar elde ettilerse de İngilizlerin Musul’a kadar ilerlemesine engel olamadılar.
Osmanlı Devleti’nin İtilaf Devletlerinin yanında yer alarak bu kadar geniş bir alanda savaşmak zorunda kalması askerlerini nasıl etkilemiştir?
Georgia küçük ekranlarda son derece okunaklı, kalın ama zarif bir yazı tipidir. Bu yüzden mobil cihazlar için idealdir.
Georgia küçük ekranlarda son derece okunaklı, kalın ama zarif bir yazı tipidir. Bu yüzden mobil cihazlar için idealdir.