EN İYİSİ DEMOKRASİ
Yalnız yaşayan bir insan demokrasiye ihtiyaç duyar mı? Neden?
Bir toplum demokrasiye neden ihtiyaç duyar? Açıklayınız.
23 Nisan 1920'de Büyük Millet Meclisinin açılması ve millet adına tüm yetkilerin mecliste toplanmasıönemli bir demokratikleşme hareketidir. Bu meclisin öncelikli demokratik faaliyetlerindenbirisi, "Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir." ilkesini getiren 1921 Anayasası'nı hazırlamasıdır."Bilinmektedir ki Türkiye Cumhuriyeti, demokrasi esasına dayalı bir devlettir. Demokrasi ise esasitibarıyla, siyasi niteliktedir, fikrîdir, ferdîdir, eşitlikçidir."
Atatürk'ün yukarıdaki sözünden demokrasinin hangi temel özellikleri anlaşılmaktadır?
Ülkemizin demokrasi esaslarına göre yönetilmesi, günlük hayatımızda da demokrasinin yerleşmesinihızlandırmıştır. Çevremizde meydana gelen her olayı, demokrasi ilkelerine göre çözmeye çalışırız
Demokrasinin Temel İlkeleri
Demokrasinin temel ilkeleri, Anayasa'nın çeşitli maddelerinde açıklanmaktadır.
6. Madde – Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir...
7. Madde – Yasama yetkisi Türk milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.
10. Madde – Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzerisebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir...
11. Madde – Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve
diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır.Kanunlar Anayasa'ya aykırı olamaz.
19. Madde – Herkes, kişi hürriyeti ve güvenliğine sahiptir...
67. Madde – Vatandaşlar, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak seçme, seçilme ve
bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halk oylamasına katılmahakkına sahiptir...
68. Madde – ...Siyasi partiler, demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurlarıdır...
Demokrasinin temel ilkeleri; millî egemenlik,hürriyet ve eşitlik, seçimler ve temsil,siyasi partiler, çoğulculuk ve katılım ile hukukun üstünlüğüdür. Anayasa'daki maddelerde bu ilkelerin hangileri yer almaktadır?
Yukarıdaki maddelerde yer almadığını düşündüğünüz ilkeler var ise anayasa kitapçığından araştırınız.
Millî Eğitim Bakanlığı ile TBMM arasında 13 Ocak 2004'te yapılan çalışmalar sonucunda "Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Projesi" başlamıştır.
İnsanlar ilk çağlardan günümüze kadar farklı şekillerdeyönetilmişlerdir. Bu yönetim biçimlerinde kimi zamandemokratik özellikler görülmüştür. Ancak yetkinin babadan
oğula geçtiği ve tek kişinin söz sahibi olduğu yönetimşekli hangisidir?
İnsanlık tarihinde, aşağıdaki yönetim biçimleri yaygın olarak görülmüştür. Bunlar monarşik, oligarşik,teokratik yönetim biçimleri ve cumhuriyettir. Bu yönetim biçimlerini tanıyalım ve demokrasinintemel nitelikleri ile benzerlik ve farklılıklar açısından inceleyelim.
Monarşi
"Devlet demek ben demeğim."Fransız Kralı XIV. Lui(Lui)Fransız kralının bu sözü, yönetimde tek söz sahibi olduğunun göstergesidir.Çoğu zaman saltanat, kral, padişah,han, hakan, şah, imparator veya prens gibi sözcükleri duyarsınız ya da okursunuz.
Bu sözcükler, yöneticilerin unvanlarındandır. Monarşik yönetimlerde yetkiyi ellerinde bulunduran bu kişiler ülkede, tek ve son söz sahibidirler. Yetki genellikle babadan oğula geçer.
Günümüzde bu şekilde yönetilen ülkelerolup olmadığını araştırınız.
Oligarşi
Bir grup ya da ailenin hâkimiyetine dayalı yönetim biçimidir. Orta Çağ'da Avrupa'daki devletlerde soylu sınıfın hâkimiyeti elinde bulundurması oligarşiye örnektir.
Günümüzde oligarşi ile yönetilen ülkeler olup olmadığını araştırınız.
Teokrasi
Teokrasi, dine dayalı yönetim biçimidir.Teokratik devlette yönetim, Tanrı adına dinîkuralları uygulayan hükümdarın elindedir.Bazı yönetimlerde monarşi ile teokrasi birliktegörülebilir. Osmanlı Devleti'nde monarşi ile teokrasininaynı anda görülmesi, buna örnek olarak
verilebilir.
Günümüzde teokrasi ile yönetilen ülkeler olup olmadığını araştırınız.
Bazı devletlerde teokrasi ve monarşi yönetim biçimlerinin birlikte görülmesinin sebepleri neler olabilir?
Cumhuriyet
Mustafa Kemal Atatürk"Cumhuriyet yönetimi demek, demokrasi sistemiyle devlet şekli demektir." der.
Üniversite öğrencilerine yönetim biçimleri ile ilgili sorulan sorulardan birisi de "Cumhuriyet
nedir?" sorusudur. Bu soruya öğrencilerin verdikleri cevaplar genellikle "Halkın, halk tarafından yönetildiği sistemdir." şeklinde olmuştur. Demokrasi de genellikle "Halkın egemenliğine dayalı yönetim şekli" olarak tanımlanmaktadır. Atatürk'ün sözünden ve yapılan tanımlardan da anlaşıldığı gibi cumhuriyet ve demokrasi iç içe geçmiş görünmektedir. Ancak demokrasi, diğer yönetim biçimlerinde de görülebilir.
Dünyada birçok devlet, cumhuriyet sistemi ile yönetilmektedir. Bu ülkelerin cumhuriyet yönetimini tercih etmelerinde neler etkili olmuştur? Düşününüz.
Cumhuriyetin diğer yönetim biçimlerinden farklılıklarını defterinize listeleyiniz.
1. Madde – Türkiye Devleti bir cumhuriyettir.
2. Madde – Türkiye Cumhuriyeti, toplumunhuzuru, millî dayanışma ve adaletanlayışı içinde, insan haklarına saygılı,Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçtabelirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik,laik ve sosyal bir hukuk devletidir.
Cumhuriyetin, Anayasa maddelerinde ve şiirde geçen özelliklerini düşününüz. Cumhuriyetle laiklik ilkesi arasında ilişki kurunuz. Cumhuriyetin önemi ile ilgili kısa bir konuşma yapınız.