HAKLARIMIZ VAR
Düşünüyorum, o hâlde varım.-Descartes (Dekart)-
Bu sözden ne anlıyorsunuz? Sözün anlamını demokrasi ve insan hakları açısından değerlendiriniz.
İnsanların temel hak ve özgürlüklerini elde etmek için verdikleri mücadelenin demokratik yönetim anlayışını ortaya çıkardığını biliyorsunuz. Bu temel hak ve özgürlükler; anayasalar, sözleşmeler ve çeşitli bildirgelerle yasal güvence altına alınmıştır.
Anayasa'da da yer alan bu temel hak veözgürlüklerden bazıları şunlardır:
• Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı
• Zorla çalıştırma yasağı
• Kişinin hürriyeti ve güvenliği
• Özel hayatın gizliliği ve korunması
• Yerleşme ve seyahat hürriyeti
• Din ve vicdan hürriyeti
• Düşünce ve kanaat hürriyeti
• Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti
• Bilim ve sanat hürriyeti
• Toplantı hak ve hürriyetleri
• Mülkiyet hakkı
Size göre temel hak ve özgürlüklerin Anayasa tarafındangüvenceye alınmasının sebebi ne olabilir?Anayasa'nın 12 ve 14. maddeleri ile bu haklara ve özgürlüklerebazı sınırlamalar getirilmiştir. Sizce bu sınırlamalarneden gerekli olmuştur? Bizim özgürlüğümüz başkalarının
özgürlük alanını kısıtlarsa nasıl bir tutum sergilemeliyiz?Tartışınız.
Yargıtay binası önündeki kadınheykeli neyi temsil ediyor? Açıklayınız.
MARTİN LUTHER KING (Martin LuterKing)
Martin, henüz bir ilkokul öğrencisiydi. Babası, kendisine ayakkabı almak için onu bir mağazaya götürdü. Ayakkabı satıcısı,mağazada beyazlara ayrılan yere oturdukları için onlara hizmet etmedi. Küçük Martin ve babası, almak istedikleri ayakkabıları alamadan mağazayı terk etmek zorunda kaldılar.
Martin şaşkındı. Hayatında ilk kez böyle bir durumla karşılaşıyordu.Ancak Amerika Birleşik Devletleri'nde bu ve buna benzer olaylar, küçük Martin'in başına sık sık geldiği gibi, hayatını şekillendirecek pek çok olayın da başlangıcı oldu.
Yukarıdaki metinde demokrasi ilkelerinden hangisi ihlal edilmiştir?
Martin, 4 Nisan 1968'de beyaz bir Amerikalı tarafından vuruldu. Vurulduğunda 39 yaşındaydı.Amerika Birleşik Devletleri'nde kölelik 19. yüzyılda kalktı. Zenci yani siyah derili insanların eşit haklara sahip olma süreci ise uzun yıllar devam etti. Martin Luther King de bu mücadelenin öncülerindendi.
Şiddet karşıtı yöntemlerle demokratik haklar talep eden Martin Luther King'e 1964'te Nobel Barış ödülü verildi.
Sizce 1964'te Martin Luther King'e Nobel Barış Ödülü niçin verilmiştir?
İlk ve Orta Çağ'dan 19. Yüzyılınsonlarına kadar insanlar, köle olarakkullanılmaktaydı. Bir mal ya daeşya gibi alınıp satılmaktaydı.Daha önceki konularda gördüğünüzgibi demokrasideki gelişmelerleherkes eşit haklara sahipolmaya başladı. Yaşama ve kişidokunulmazlığı haklarına kavuştu.
Anayasa'da yer alan yaşama hürriyeti, kişi dokunulmazlığı ve düşünce özgürlüğü ile ilgili maddeler:
17. Madde – Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir...Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veyamuameleye tabi tutulamaz...
25. Madde – Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir.Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz;düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz.
• Haberde söz edilen trenin, toplumu bilgilendirmek istediği konu nedir?
• Ailenizde ya da çevrenizde düşüncelerinizi ifade etmeniz engelleniyor mu? Böyle bir engellemenintemel hak ve hürriyetlere, demokrasiye ve Anayasa'ya uygun olmadığını ailenize söylüyormusunuz?
GÜZEL SÖZLER
• Gerçek olan tek yarış! İnsanlık yarışı.
• En büyük sevgi, insanlık sevgisidir.
• Ancak kendi kendini yönetebilen insanlar hürdür.
• Bütün insanlar özgür ve eşit doğarlar.
• Özgürlüğünden vazgeçen kimse, insanlık hak ve görevlerinden vazgeçmiş demektir.
• Her ilerlemenin ve kurtuluşun anası hürriyettir.
• Kişisel hürriyetler kutsaldır.
Yukarıdaki sözleri kişilik hakları açısından değerlendiriniz. Demokrasinin bizlere kazandırmış olduğu haklardan birisi de din ve vicdan hürriyetidir. Farklı dinlere mensup vatandaşlarımız
yüzyıllarca aynı topraklar üzerinde barış içinde bir arada yaşamışlardır. Hatay (Antakya) ilimiz bu konuda güzel bir örnektir.
Ülkemizde farklı dinlere mensup olan insanlar, inançlarının gerektirdiği şekilde ibadet yapabilirler. Ayasofya'nın Bizanslılardan kalma bir eser olduğunu hem kilise hem de cami olarak kullanıldığını biliyor muydunuz?
Anayasa'nın 24. maddesinde din ve vicdan hürriyeti ile ilgili açıklamalar yer almıştır.
24. Madde – Herkes vicdan, dinî inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir. 14'üncü madde hükümlerine aykırı olmamak şartıyla ibadet, dinî ayin ve törenler serbesttir.
Kimse, ibadete, dinî ayin ve törenlere katılmaya, dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; dinî inanç ve kanaatlerinden dolayı kınanamaz ve suçlanamaz...
